Voor Zuidbroeksters zal dit een feest der herkenning zijn, voor alle andere volgers van mijn blog of toevallige passanten zal het waarschijnlijk een vreemd verhaal zijn waar weinig van valt te begrijpen.
Ik begin even met een stukje tekst vanaf Wikipedia.
Botjes Zandgat (ook wel Botjeszandgat, Botjes gat of Botje Zandgat genoemd) is een zandput in de Groningse gemeente Midden-Groningen. Het zandgat is genoemd naar Feiko Botjes, die hier vanaf het einde van de negentiende eeuw een boerderij had. Rond het begin van de twintigste eeuw was er incidenteel al droge, handmatige zandwinning. De plas is in de jaren zestig ontstaan, nadat er vanaf de jaren vijftig op steeds grotere schaal zand gewonnen werd. Het zand wordt vooral gebruikt bij de aanleg van infrastructuur en in de bouw.
In Nederland is de plas vanwege zijn diepte en helderheid bekend als duikgebied. In het zandgat werd illegaal en onveilig gezwommen, maar sinds 2011 zijn er in de zuidwesthoek voorzieningen voor dagrecreatie. Dit deel heet officieel Botjes Zwembaai of Botjeszwembaai. Er broedt een kolonie oeverzwaluwen, maar voor het overige is de natuurwaarde gering, zoals te verwachten is bij het hoge glauconietgehalte van het water.
Het zandgat ligt in het gebied van de hoogveenontginning in het voormalige Bourtangermoeras, wat nog te zien is aan de akkers in het slagenlandschap. De ontwikkeling toont een beeld dat typerend is voor de maatschappelijke ontwikkeling van Nederland: van vervening en agrarisch gebruik naar steeds grootschaliger exploitatie voor bouw en infrastructuur, dan de zorgen over veiligheid en natuurbehoud en ten slotte de gereguleerde recreatie.
Wil je meer weten dan verwijs ik graag naar Wikipedia. Maar nu ga ik zelf even terug naar midden jaren 70 van de vorige eeuw. Zuidbroek een boerendorp met weinig nieuwbouw en bijna iedereen kent iedereen. Zuidbroek vormt samen met Noordbroek, de gemeente Oosterbroek. Zeer welvarend dorp want er komt veel geld binnen via leges van de NAM, zij moeten aan belastingen veel geld betalen aan de toenmalige gemeente. En daar plukken we de vruchten van want we hebben oa een gigantisch mooi en groot openluchtzwembad, voortgezet onderwijs en ooit werd deze gemeente dus ook het Monaco van het Noorden genoemd, (helaas is alles verdwenen sinds de samenvoeging van meerdere gemeentes als de gemeente Menterwolde en zelfs deze is al weer verdwenen en we zijn nu Midden-Groningen). Maar terug naar midden jaren 70, wanneer je dan een jaar of 15 bent, dan wil je de wereld ontdekken en juist, dan ga je zwemmen in Botje. Ook al ligt er een verbod om er te komen van zowel gemeente als ouders. En toch hebben we daar fantastische jaren gehad. Het was qua oppervlakte misschien wel 1/10 deel van wat het nu is, maar ergens in het midden was door de iets oudere jongens een duikplank gemaakt van olievaten en rondom het water waren voldoende stille plekjes om een nog groter gedeelte van de wereld te ontdekken. Avonden lang waren we daar in de zomer te vinden. Eigenlijk heb ik geen idee of mijn ouders destijds doorhadden dat ik daar kwam. Wel de ouders van destijds een klasgenoot. Het topless zwemmen leek ons ook wel wat, maar ja dat durfden we ook nog niet, maar in het water werd dan toch het bovenstukje verwijderd en daar werd mee gezwaaid naar iedereen. Helaas juist op dat moment stonden haar ouders boven op een berg zand te kijken. Denk niet dat ze ooit nog weer met ons mee is geweest te zwemmen. Ach en dan autosloperij Bakker die nabij het zandgat was, crossen met auto’s totdat de politie er kwam kijken, ja dan is er maar een mogelijkheid de auto in het water duwen. Destijds al meer dan 30 meter diep, die zagen we dus nooit meer terug. Zie het onderwaterfilmpje.
Iets ouder maar nog steeds had Botje een ongelooflijk aantrekkingskracht, met vrienden en veel bier. Kratje aan een touw in het water hangen, koud biertje is toch het lekkerst. Helaas is menigmaal het touw opgehaald zonder kratje of met leeg kratje waar de flesjes uit waren gespoeld.
Nu wel 40 jaar later, er is een afgezet stuk waar men kan zwemmen. Kom er nooit maar dan de oostkant, de kant waar nu begroeiing is en men nog steeds niet mag komen. De plek waar men op de warme zomeravonden heerlijk kan vertoeven, daar waar de zon uiteindelijk in het water zakt van een mega groot wateroppervlak, waar aan de noordkant nog altijd heel veel zand wordt gewonnen maar waar het nooit meer zo wordt als “vroeger” toen het allemaal nog echt “stiekum” ging.
Voor wie meer over Botjeszandgat wil lezen, klik hier.
Voor onderwater film klik hier.
Voor de omgevings film klik hier.
Foto’s allemaal eigen archief
Zo herkenbaar,ook mijn ouders verboden me om daar te zwemmen..
Maar er was geen ander alternatief als je door badjuf Dijkhuis het zwembad was uitgestuurd waarschijnlijk wegens wangedrag.
Het hoogtepunt was wel dat ik ooit samen met badjuf Hassing het hele zandgat zwemmend ben overgestoken.
Er waren zelfs een paar winters waar we konden schaatsen op kleine ondiepere delen.
Was je weer aan het gluren geweest bij de meisjes badhokjes ?